Szkoła Podstawowa im. św. Kingi w Podstolicach

Głównym celem projektu było otwarcie dzieci na inne możliwości spędzania czasu wolnego, niż przed telewizorem, ekranem telefonu czy komputera poprzez prezentację różnego rodzaju pasji, hobby i zainteresowań, które:

- przeniosły aktywność dziecka w świat realny,

- pomogły budować mu rzeczywiste i pozytywne więzi społeczne,

- dały mu pozytywne wzorce do naśladowania,

- pokazały świat wartości wewnętrznych, umoralniły i uszlachetniły, wzbogaciły charakter i wiedzę,

- nauczyły aktywnego spędzania czasu i wypoczynku na świeżym powietrzu, poprawiły rozwój i sprawność fizyczną,

- ochroniły przed negatywnym wpływem mediów Interentowych lub zminimalizowały ich skutki,

- poprawiły społeczne umiejętności komunikacyjne,

- nauczyły sztuki autoprezentacji, porozumiewania się, prowadzenia dialogu, budowania wypowiedzi, opracowywania pytań i odpowiedzi,

- skłoniły do uczenia się od innych, dzielenia wiedzą i doświadczeniami,

- dowartościowały uczniów mających ciekawe zainteresowania, ukazały w pozytywnym świetle aktywności alternatywne,

- podniosły kulturę języka ojczystego, umiejętność budowania zdań złożonych, redagowania opisów, znajdowania synonimów, unikania wyrazów potocznych i wulgarnych,

- zbudowały kreatywny stosunek do rzeczywistości, zachęciły do rozwoju, poszukiwania nowych wyzwań i celów.

Najważniejszym założeniem innowacji był rozwój osobowości uczniów poprzez wzbogacenie ich o nowe zainteresowania, hobby i pasje mające stanowić atrakcyjną alternatywę dla Internetu i telewizji i innych mediów. Uczniowie przedstawili aż 29 pokazów podzielonych na trzy grupy tematyczne: sportową, artystyczną oraz intelektualną. W trakcie realizacji przedsięwzięcia liczba uczestników z 18 wzrosła do 34, czyli objęła 100% uczniów klas IV- VI. W zakresie zainteresowań sportowych dzieci przedstawiły swoim rówieśnikom takie dyscypliny jak: piłka nożna i gra w piłkarskim klubie sportowym, piłka siatkowa, tenis stołowy i udział w zajęciach szkółki tenisowej, jazda na rowerze, jazda na rolkach, kung – fu i treningi w szkole sztuk walki, karate i nauka w klubie karate, jazda konna, wędkarstwo, turystyka górska i himalaizm polski, motocross. Moduł artystyczny objął takie zainteresowania jak: śpiew i udział w zajęciach chóru parafialnego, gra na perkusji, kolekcjonowanie kart i gier planszowych, gra na gitarze, tkanie na krosnach, wykonywanie kartek okolicznościowych metodą quillingu, malarstwo. W obrębie pasji intelektualnych uczniowie przedstawili: geografię świata i rodzaje globusów, grę w szachy i treningi w szachowym klubie sportowym, czytelnictwo i autorów książek dla dzieci i młodzieży, historię motoryzacji i samochodów, informatykę i komputery, wiedzę o rasach i hodowli kotów, wiedzę o rasach i hodowli psów oraz pszczelarstwo. Ilość i zróżnicowanie zaprezentowanych pasji była imponująca. Wszyscy uczestnicy podeszli do swoich wystąpień z ogromnym zaangażowaniem i ambicją, poszerzając zarówno ofertę innowacji, jak i form jej realizacji. Oprócz zaplanowanych prezentacji multimedialnych, odbyły się pokazy umiejętności sportowych (kung – fu i karate, jazdy na motocrossie, jazdy na rolkach, jazdy konnej, gry w tenisa stołowego), występy artystyczne (śpiew, gry na gitarze), warsztaty (quillingu, szachów) i wycieczki (do domowej stadniny koni, gdzie miała miejsce przejażdżka konna dla każdego). Dzieci przyniosły nawet swoich pupilów (koty i rybki), przyprowadziły motor terenowy, rower oraz przyniosły mnóstwo ulubionego sprzętu sportowego, książek, albumów, filmów, prasy, plakatów i innych ciekawych rekwizytów (jak np. zabytkowy sprzęt pszczelarski, krosna, instrumenty muzyczne, obraz olejny, globusy, rolki). Ważnym elementem prezentacji były wszelkie dyplomy, puchary i inne trofea z dumą pokazywane innym przez swoich właścicieli. Po serii prezentacji indywidualnych okazało się konieczne zorganizowanie aż sześciu sesji dodatkowych, w których  - w czasie wolnym - wzięli udział wszyscy uczniowie z klas IV – VI. Wiele tematów się powtórzyło (jak piłka nożna, wędkarstwo, czytelnictwo, jazda konna, piłka siatkowa, tenis stołowy, gra w szachy), co świadczy o tym, że zaprezentowane pasje znalazły swoich nowych pasjonatów. Efektem innowacji jest także niezaplanowana wcześniej szkolna wystawa graficzna, na której każdy z uczestników na wzór postaci z komiksu reklamuje w chmurkach swoje pasje. W ten sposób innowacja „Klasa z charakterem, czyli charakter z pasją”, która zaczęła się od jednej klasy, dotarła ze swym przesłaniem do wszystkich uczniów szkoły.

Istotnym momentem w całym cyklu prezentacji okazała się problematyka zagrożeń Internetowych. Okazało się, że jest to dla uczniów temat niezwykle ważny, aktualny i emocjonujący, który wymagał wielu dodatkowych wyjaśnień nauczyciela oraz komentarzy ze strony autorów wystąpienia, zwłaszcza w zakresie cyberprzemocy i bezpieczeństwa osobistych danych przy korzystaniu z portali społecznościowych. Uczniowie poznali także nowe wątki związane z zagrożeniami Internetowymi (jak nieświadome ujawnianie i kradzież danych, rozpowszechnianie rasizmu i ksenofobii, werbowanie do organizacji przestępczych i sekt, propagowanie  hazardu i narkotyków, promowanie agresywnych treści związanych z seksem i przemocą). Sami wymieniali i komentowali zarówno psychiczne, jak i fizyczne negatywne skutki uzależnienia od Internetu oraz gorąco dyskutowali na temat gier internetowych, zwłaszcza że ostatnio zetknęli się z modą na nagrywanie wulgarnych komentarzy do najbardziej agresywnych gier komputerowych. Każde z dzieci miało jakieś negatywne doświadczenia w sieci lub słyszało o nich i między uczestnikami innowacji wywiązała się długa dyskusja, która przyniosła wniosek, że przy korzystaniu z Internetu należy zachować niezłomne zasady, daleko posuniętą ostrożność i jeszcze większy umiar. Uczniowie zobowiązali się, że podczas wakacji ograniczą korzystanie z komputera do minimum lub zrezygnują z niego w ogóle. Równocześnie uczniowie nauczyli się traktować Internet jak pomoc naukową i źródło pogłębiania wiedzy nie tylko na temat ulubionych zajęć, ale i przedmiotów szkolnych.

Realizacja innowacji zakładała także wzrost aktywności fizycznej i intelektualnej uczniów. Według wyników ankiety, z największym zainteresowaniem spotkały się pasje sportowe, (motocross – 62%); następnie – intelektualne (pszczelarstwo – 59%) i artystyczne (quilling - kartki okolicznościowe – 51%). Oznacza to, że uczniowie są w niemal równym stopniu zainteresowani ruchem, jak i wiedzą oraz sztuką. Podczas obserwacji zajęć można było zauważyć, że uczniowie zaczęli naśladować swoich rówieśników i sami próbować nowych zajęć, np. wędkarstwa czy gry w szachy. Intensyfikacja nowych zainteresowań oznacza zatem nie tylko zwiększenie aktywności fizycznej lub intelektualnej uczniów, ale też wzmocnienie ich poczucia wartości i samodzielności, bardziej harmonijny rozwój osobowości, a nawet wsparcie w walce z dysfunkcjami różnego rodzaju. Inni uczniowie zgłosili chęć chodzenia po górach ze swoim kolegą, pożyczenia roweru, spaceru do stadniny koni czy grania na boisku szkolnym w siatkówkę podczas wakacji. Dzieci zaczęły wymieniać się ulubionymi książkami, odwiedzać swoje psy i koty, myśleć o zapisaniu się do różnych klubów i szkółek oraz deklarować wspólną grę w piłkę.  

Jednym z głównych celów niniejszej innowacji był wszechstronny rozwój osobowości uczniów zakładający ich uzdolnienie do pełnowartościowych kontaktów społecznych. Współczesne pokolenie lokujące swoje potrzeby emocjonalne w przestrzeni wirtualnej często ma ogromne problemy z nawiązaniem normalnych kontaktów społecznych w realnym świecie. Działania podjęte w ramach tego projektu miały na celu aranżację spotkań z kolegami i koleżankami w czasie wolnym oraz przeniesienie ich nowych pasji w sieć prawdziwych relacji rówieśniczych, a nie internetowych. Podczas kolejnych sesji uczniowie musieli przełamać swoje psychologiczne opory przed bezpośrednim kontaktem i autoprezentacją takie jak lęk przed oceną czy krytyką, trema przed publicznym wystąpieniem, obawa o akceptację otoczenia. Musieli także spełnić określone kryteria wypowiedzi ustnej: komunikatywność, przystępność, kompetencję oraz odpowiadać na pytania, porozumiewać się i konfrontować z obecnymi. To dało dzieciom wiele odwagi, wiary w siebie, a także poczucie wartości, satysfakcji i sukcesu oraz przełamało ich bariery komunikacyjne. Spotkania, które odbyły się między uczniami w ramach dzielenia się nowymi pasjami zbliżyły ich do siebie i pozwoliły nawiązać bliższe więzi.

W ramach realizacji innowacji „Klasa z charakterem, czyli charakter z klasą” uczniowie musieli sprawnie i poprawnie posługiwać się różnorodnymi formami wypowiedzi ustnej i pisemnej takimi jak: instrukcja, wywiad, referat, prezentacja multimedialna, opis, notatka. Każdy uczestnik poza opracowaniem wypowiedzi ustnej zredagował także materiał na stronę internetową szkoły, dbając o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną, a także wysoką jakość merytoryczną.

Uczniowie biorący udział w innowacji mieli niepowtarzalną okazję uczyć się od siebie nawzajem, wymieniać doświadczeniami oraz inspirować jedni drugich. Mogli docenić zarówno siebie, jak i rówieśników oraz zobaczyć w nich swoje autorytety warte naśladowania. Wymiana zainteresowań, pasji i hobby dała dzieciom szansę na twórcze działalnie w świecie realnym oraz okazję do wszechstronnego rozwoju osobowości.

Wyniki ewaluacji niniejszej innowacji zostały oparte o rezultaty ankiety skierowanej do wszystkich uczestników innowacji oraz o obserwacje prowadzącej z prezentacji uczniów. W ramach ankiety 100% uczniów uznało przeprowadzone zajęcia za atrakcyjne i 92,5% wyraziło zdanie, że powinny być kontynuowane w przyszłym roku szkolnym (nie było w tym względzie żadnej negatywnej odpowiedzi, jedynie dwie osoby nie wybrały żadnej odpowiedzi). Z wszystkich form zajęć uczniom najbardziej spodobała się prezentacja (62%) i pokaz (33%) , a następnie wycieczka (22%) i warsztaty (14%). Największe zainteresowanie wywołał motocross (62%), pszczelarstwo (59%) i quilling (51%), następnie piłka siatkowa (44%), informatyka i komputery (40%), piłka nożna, turystyka górska, gra na perkusji (po 37%), motoryzacja, wiedza o zwierzętach (po 33%), jazda konna, wędkarstwo, geografia świata, samochody (po 29%), gra na gitarze, czytelnictwo, sztuki walki (po 25%), tenis stołowy, jazda na rowerze, szachy (po 22%), jazda na rolkach, malarstwo (po 14%), tkanie na krosnach (11%), śpiew (7%) i kolekcjonowanie kart (3%). Na podstawie wyników ewaluacji można stwierdzić, że w równym stopniu zainteresowały dzieci pasje sportowe, co intelektualne i artystyczne. Było to widoczne podczas sześciu sesji dodatkowych, zorganizowanych w stylu giełdy talentów, w których brali udział wszyscy uczniowie klas IV- VI. Wiele zainteresowań było prezentowanych już przez nowych pasjonatów (jak np. szachy, wędkarstwo, piłka nożna, tenis stołowy, czytelnictwo), co dowodzi skuteczności przeprowadzonej innowacji.

Podstolice, czerwiec  2016

Tekst i zdjęcia: Joanna Tebień, autorka innowacji